»Početak bibliotekarstva u Kranju počinje 1863. godine  kad je bila osnovana Narodna čitaonica, koja je u 1907. godini preimenovana u Narodna biblioteka. Poslije rata, u toku 1947. godine, Kranj ima Opštinsku biblioteku koja je bila locirana na tri mjesta: Narodna, Studijska i Dječja. Sva tri odjela su bila smještena  u stare, nenamjenske prostore sve do 2011. godine kada su zajedno smješteni u nove prostorije, gdje je nekada bila robna kuća »Globus«. Biblioteka je dobila novo ime Mestna knjižnica Kranj (Gradska biblioteka Kranj).

Zgrada Gradske biblioteke

Godine 2010. Opštinsko vijeće je odlučilo da se renovira dio prazne zgrade, bivše robne kuče Globus koju je projektovao poznati arhitekta Edvard Ravnikar u početku 70-ih godina XX vijeka. Renoviranje je završeno  sredinom 2011. godine i krajem juna mjeseca sva tri odjelenja su se udružila u novoj zgradi. Potreba o udruživanju odjeljenja biblioteke je dugo bila izražena, kako od strane opštine tako i od strane bibliotekara. Pokretač je bilo to, što je država morala vratiti crkvi prostorije u kojima je smještena Studijska biblioteka. Dugo se tražio primjeren prostor i bilo je više ideja, ali na kraju je pala odluka da se biblioteka smjesti  u zgradu bivše robne kuće  »Globus«. Nova Gradska biblioteka je otvorena 29. 6. 2011. godine. Pored glavne biblioteke u Kranju, biblioteka ima još šest manjih odjeljenja u opštinama u okolini: Cerklje na Gorenjskem, Naklo, Stražišče, Preddvor, Jezersko i Šenčur. Sve te biblioteke su obnovljene i svaka od njih radi u prostorima površine 150-250 kvadrata.

Gradska Biblioteka ima 5.500 kvadrata na prizemlju i  dva sprata. Ima oko 20.000 članova, što znači, da je svaki četrvrti stanovnik Kranja i opština u okolini, član biblioteke. Gradska biblioteka je i regionalna biblioteka za Gorenjsku i povezuje 5 samostalnih biblioteka. Pošto iznajmljivanje knjiga u svim bibliotekama razvijenog svjeta opada, biblioteke su se već prije 10 godina počele transformisati u prostore kulture, učenja, druženja i socialne interakcije. Isto se dogodilo i u Sloveniji kao i u Kranju.

Gradska Biblioteka je sa novim prostorom dobila mugućnost da ispuni sve te nove uloge:

Obraćanje Brede Karun povodom izložbe  u Gradskoj biblioteci posvećene Francu Prešernu za Dan kulture Slovenije 8. februar

Kako je to izgledalo kada je Franc Prešern (France Prešeren) došao u Mestnu knjižnicu....pogledajte na sljedećem linku  www.youtube.com/watch

Kultura:

-        čitanje i jaka promocija čitanja (21 čitalačkih grupa za odrasle, porodično čitanje za porodice, ekzibicije itd.

-        večerni događaji: razgovori sa  piscima i  predstavljanje novih knjiga;

-        zavičajna zbirka sa publikacijama o Gorenjskoj;

-        Prešerniana, Zbirka koja obuhvata 800 publikacija rada Franceta Prešerna i knjiga o njegovom životu i radu. Prevod poezije na 20 stranih jezika;

-        Gledanje filmova i slušanje muzike u muzičkoj i filmskoj sobi

Učenje:

-        pristup do e-resursa, za koje biblioteka plaća licence;

-        puno prostora za studije (uključujuči prostore za individualan rad);

-        digitalna pismenost (besplatni kursevi, individualna pomoć, radionice filma, crtanog filma, Lego robotika  za djecu i td.);

-        zdravstveni kutak: informacije o zdravju, predavanja, demonstracije hitne pomoći i drugo;

-        kvizovi i igre za djecu koji ih navode ka radoznalosti. 

Druženje i socialna uloga:

-        biblioteka je postala prostor susreta i druženja stanovnika Kranja. Svaki dan je posjeti prosječno 1.600 ljudi.

-        Radionice ručnih radova, igranje Scrabbla, čajanke itd.

-        Besplatno učenje slovenačkog jezika za doseljenike;

-        Kutak za slijepe i slabovide sa potrebnom tehničkom opremom za čitanje (prevodilac pisanja u zvuk…), knjige u Brajevoj azbuci« navodi Breda.

Specifičnosti i saradnja sa drugim bibliotekama

 »Građani su jako dobro prihvatili ove novine u Gradskoj biblioteci pošto mogu koristiti puno usluga bez članarine (čitanje novina, ulaz na priredbe, koriščenje kompjutera) a oko 60% građana koristi biblioteku. Svaka biblioteka ima svoje specifičnosti koje zavise od sredine u kojoj radi. Javna biblioteka po zakonu ne smije da sakuplja knjige »što više to bolje«, nego mora stalno paziti, da gradi svoju zbirku pažljivo, u odnosu na potrebe i aktuelnosti.  Svake godine mora otpisati od 5-10%  građe. Saradnja u lokalnom okruženju zavisi od projekta, teme ili nekih dogovora. Najjača je saradnja sa vrtićima i školama, jer svaki učenik u 7 razredu i u 1. godini srednje škole, dođe u biblioteku sa svojim učiteljima. Za njih imamo pripremljen poseban program tokom kojega  upoznaju biblioteku ali i uče kako da  pronađu građu koju žele. Sarađujemo sa nevladinim organizacijama, posebno kada radimo na nekim specifičnim projektima ili specifičnim ciljnim grupama korisnika biblioteke (penzioneri, mladi sa problemima, etničke grupe i dr). Gradska biblioteka je regionalna biblioteka za Gorenjsku regiju. To znači, da surađujemo sa bibliotekama u Škofjoj Loki, Radovljici, Tržiču i Jesenicama.

U Kranju dobijamo dodatna sredstva od Ministrastva kulture za nabavku dodatnih e-resursea, pravimo zajedničke projekte, sarađujemo na području popunjavanja Zavičajne zbirke za Gorenjsku regiju, razmjenjujemo znanje i izkustva« zaključuje direktorica Mestne knjižnice Kranj, Breda Karun.

U Kranju; februara 2019. godine
Tekst i fotografije; Radmila Krgović